De waarde van een eigen huis kan in de huidige overspannen markt eigenlijk pas echt goed worden vastgesteld na een “biedingsstrijd”. Een ton overbieden is daarbij geen uitzondering. In de financiële afwikkeling van uw scheiding, waarbij een van beide ex-partners de woning overneemt, zijn de verhoudingen echter bijzonder. Bij de verkopende partner kan de zorg bestaan dat de woning kort na de scheiding met winst wordt verkocht. Deze zal om die reden eerder proberen om het eigen huis (vanwege de scheiding, meteen) te willen verkopen. Anderzijds is er vaak ook wat voor te zeggen dat een van beide partners, meestal vanwege de kinderen, in het eigen huis kan blijven. Om discussie over de waarde bij scheiding te voorkomen, kan een zogenaamde “meerwaardeclausule” mogelijk uitkomst bieden. Hiermee wordt voorkomen dat de woning kort na de scheiding met winst wordt verkocht en de ex-partner het nakijken heeft. Omdat aan de meerwaardeclausule risico’s kleven, is het belangrijk dat je je goed door een registermediator laat voorlichten.
Bij het opnemen van een meerwaardeclausule in een scheidingsconvenant wordt afgesproken dat de ex-partner een percentage van de meerwaarde ontvangt als de woning binnen een bepaalde periode wordt verkocht door degene die de woning bij de scheiding heeft overgenomen. Aan deze meerwaardeclausule wordt vaak ook de tegenhanger gekoppeld: de “minderwaardeclausule”. Dit houdt in dat als de woning binnen een bepaalde periode wordt verkocht voor minder dan de bij de echtscheiding bepaalde waarde, dat de ex-partner dan meebetaalt aan het verlies. En hier ligt meteen ook het (financiële) risico: je loopt dus het risico dat je meebetaalt aan het verlies. Door zowel de waardedalingen als waardestijgingen in het echtscheidingsconvenant op te nemen ontstaat een evenwichtige afspraak.
Op het eerste oog lijkt het opnemen van deze clausules een sympathieke oplossing om partijen tot afspraken te bewegen. Degene die de woning overdraagt hoeft hierdoor niet bang te zijn dat zijn of haar partner via de grillige woningmarkt “extra overwaarde” bij het doorverkopen in zijn of haar zak steekt. Het opnemen van een meerwaardeclausule in het echtscheidingsconvenant brengt echter wel een aantal civiele en fiscale aandachtspunten met zich mee. Denk dan aan de gevolgen voor de inkomstenbelasting, schenkingen en eigendom.
De meer(minder)waardeclausule kan in deze tijd een aantrekkelijk middel zijn om overeenstemming te bereiken over de waarde van de woning bij een verdeling of verrekening ingevolge echtscheiding of verbreking samenleving. Doordachte en zorgvuldig vastgelegde afspraken kunnen daarbij eventuele toekomstige discussies bij een mogelijk beroep op deze clausule voorkomen. Deze afspraken worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant dat door beide partijen ondertekend wordt en zijn in die zin bindend. Deze clausules hebben ook te maken met de zorgvuldigheid naar elkaar toe als ex-partners.
